رمضان بر همگان مبارک باد

 
 رمضان، ماه ضیافت الله، بر همگان مبارک باد
 
رمضان مبارک

مقدمه دکتر نعمت‌اله ریاضی بر کتاب مبانی ستاره­شناسی

 

بسم الله الرحمن الرحیم 

کتاب مبانی ستاره­شناسی نوشته کارتونن و همکاران ایشان یکی از بهترین و به­روزترین کتاب­های مقدماتی در علم نجوم  است که چاپ مکرر آن در خارج از کشور تأییدی بر این نظر می­باشد. خوشبختانه این علم زیبا در دهه­های اخیر هم در سطح آماتوری و هم در سطح حرفه­ای در کشور ما توسعه قابل توجهی یافته و علاقه­مندان زیادی را به سوی خود جذب نموده است.  با توجه به نیاز جدی جوانان علاقه­مند به کتاب­هایی در سطح مقدماتی که از دقت و عمق کافی برخوردار باشد، ترجمه­ی چنین کتاب­هایی یکی از ضروریات فرهنگ علمی جامعه ما می­باشد.  دوست گرامی جناب آقای شاه­علی آستین همت را بالا زده و این کار دشوار را با موفقیت کامل انجام داده­اند و ترجمه ایشان اکنون پیش روی شما علاقه­مندان به نجوم است. خوشبختانه همکار گرامی جناب آقای دکتر احمد پوست­فروش نیز در این تلاش سهیم بوده، متن آن را ویراستاری نموده­اند. کتاب حاضر علاوه بر تشریح مفاهیم مقدماتی نجوم، به توصیف پدیده­های نجومی اکتفا نکرده، با بهره­گیری از ریاضیات و فیزیک مقدماتی، این مفاهیم را با استفاده از حداقل روابط ریاضی لازم ارائه داده است. این امر باعث می­شود که خواننده پس از مطالعه­ی دقیق این کتاب، توانایی لازم برای انجام محاسبات مقدماتی نجومی را نیز کسب کند و در صورت انجام تمرین­ها و مثال­ها، اطلاعات وی از حد دانش مقدماتی و توصیفی موضوع فراتر رود.  با توجه به دقت و نکته­سنجی که آقای شاه­علی در امر ترجمه به خرج داده­اند، مطمئناً خواننده از متنی که در اختیار وی قرار گرفته بهره­مند خواهد گردید. کتاب حاضر می­تواند به عنوان یک درس دانشگاهی برای دوره کارشناسی نیز مورد استفاده قرار گیرد و تمرین­ها و مثال­ها جنبه آموزشی درس را به خوبی پوشش خواهند داد. اینجانب برای دوست گرامی جناب آقای شاه­­علی آرزوی توفیقات بیشتر در ترجمه و تألیف آثار خوب نجومی را دارم و امیدوارم کتاب حاضر مورد بهره­برداری کامل هموطنان عزیز قرار گیرد.

 دکتر نعمت اله ریاضی 

اردیبهشت 1391

رصدخانه ابوریحان بیرونی

دانشگاه شیراز

 

اطلاعات بیشتر در مورد کتاب:

http://astronomy2012.blogfa.com/post-50.aspx

 


 

کتاب "مبانی ستاره­شناسی" ترجمه کتاب "Fundamental Astronomy" صفحه ۱۳ 

ترجمه کتاب Fundamental Astronomy منتشر شد

ترجمه کتاب جامع "Fundamental Astronomy" با عنوان فارسی "مبانی ستاره‌شناسی" با مقدمه دکتر نعمت اله ریاضی و ویرایش دکتر احمد پوست فروش، منتشر شد.

مترجم: غلامرضا شاه علی

ناشر: انتشارات شاهچراغ شیراز

کتاب در قطع رحلی و با ۵۳۶ صفحه چاپ شده است.

این کتاب از منابع اصلی المپیاد نجوم می باشد.

قیمت کتاب: 390000 تومان

مراکز پخش:

شیراز - کتابفروشی مطهری (انتشارات شاهچراغ) 32316242 - 32336033 - 071

تهران: کتابفروشی و انتشارات صانعی : ۶۶۴۰8165 - ۶۶۴12395

تبریز: فروشگاه آذراستار- ۵۲۶۲۹۲۶

چنانچه کتاب در شهر شما در دسترس نیست، با مترجم کتاب تماس بگیرید: gshahali@gmail.com - 09173005569

جهت مشاهده مطالب کاملتر درباره این کتاب و کتابهای دیگر، اینجا را کلیک کنید.

فاصلۀ ستارگان  

 
برای اندازه­گیری فاصلۀ ستارگان، روش اختلاف­ منظر (parallax) مورد استفاده قرار می­گیرد[1]. فرض کنید می­خواهید عرض رودخانه­ای را به­دست آورید. نقطه­ای را مستقیماً در مقابل خود و در سمت دیگر رودخانه در نظر بگیرید. سپس در امتداد رودخانه شروع به راه رفتن کنید و هر از گاهی از روی شانۀ خود به آن نقطه بنگرید، تا آنجا که نسبت به کنار رودخانه زاویۀ ۴۵ درجه بسازد. در این­صورت به اندازۀ پهنای رودخانه راه رفته­اید. پس در روش اختلاف ­منظر، باید جسم را از دو نقطه که فاصله­ای با هم دارند (به نام خط مبنا) رصد نمود و اختلاف زاویه را حساب کرد. هرچه جسم دورتر باشد، خط­مبنای طولانی­تری نیاز است. در خصوص ستارگان، اختلاف زاویه­ای محسوسی از نقاط مختلف زمین وجود ندارد، لذا به خط­مبنایی که به­طور قابل­ملاحظه­ای دراز باشد احتیاج داریم. خوشبختانه یک خط­مبنای بلند در اختیار ما است، و آن قطر مدار زمین به­دور خورشید می­باشد. بیشتر ستاره­ها آنقدر دور هستند که اگر آنها را از دو سمت مخالف مدار زمین نسبت به خورشید بنگریم، مثلاً در پاییز و بهار، تغییر قابل ملاحظه­ای در موقعیتشان مشاهده نمی­کنیم. از اینرو این ستارگان را می­توان به عنوان نقاط مرجعی جهت اندازه­گیری تغییر موقعیت ستاره­های نزدیک­تر، که تعداد آنها در حال حاضر چندان هم زیاد نیست، مورد استفاده قرار داد. با  دانستن مدار زمین و تغییر زاویه­ای مکان ستاره، فاصلۀ آن به­دست می­آید.
اختلاف منظر


[1]- دقت کنید که این تنها روش نیست. اما در نردبان فاصله، این شیوه جزء اولین پله­ها می­باشد؛ بدین معنی که دقت و صحت شیوه­های دیگر عمدتاً وابسته به این روش است. (مترجم)  

کتاب "درآمدی بر نجوم و کیهان‌شناسی" صفحه ۲۵۴