قمرهای گالیله ای مشتری (2) Jupiter’s Galilean moons
نزدیکترین دو قمر به مشتری، یو و اروپا، بسیار مورد علاقه هستند. یو چهارمین قمر بزرگ منظومه شمسی، با قطر ۳۶۴۲ کیلومتر است. در سال 1979، زمانی که تصاویر بسیار دقیق یو از فضاپیمای ویهجر (Voyager) به زمین رسید، ستارهشناسان بسیار شگفتزده شدند. آنان سطح یو را، با بیش از 400 آتشفشان، آبلهگون یافتند. بهزودی مشخص شد که نیروهای کشندی، ناشی از فاصلۀ کم یو با مشتری، داخل آنرا کوبیده و له کرده است. بر اثر گرمای تولید شده، قسمتهای داخلی یو به صورت مذاب درآمده است. در نتیجه، برخلاف دیگر قمرهای خارجی منظومه شمسی که پوشیده از یخ هستند، یو پوستهای از سیلیکات صخرهای دارد که بر هستهای مذاب از آهن یا سولفید آهن قرار گرفته است. قسمت اعظم سطح یو را دشتهایی تشکیل میدهد که از ترکیبات قرمز و نارنجی گوگرد و شبنمی یخزده از دیاکسید گوگرد سفید و درخشان، پوشیده شده است. بر روی دشتها بیش از صد قله دیده میشود، برخی از اورست بلندتر؛ یک جهان بسیار غریب!
قمر مشتری، یو. کوههای آتشفشان و برفکهای دیاکسید گوگرد قابل مشاهده است
در مقابل، اروپا، ششمین قمر بزرگ منظومه شمسی با قطری اندکی بیش از ۳۰۰۰ کیلومتر ، پوستهای یخی دارد. زیر پوسته صخرهای سیلیکاتی است، که احتمالاً بر هستهای آهنی قرار دارد. سطح یخی آن یکی از صافترین سطوح در منظومۀ شمسی است. تصاویر نزدیک، ترکهایی را در یخ نشان میدهد؛ گویا که قسمتهایی از سطح از هم جدا میشوند، سپس با یخ تازه پر میگردند. این نشان میدهد که پوسته بر روی اقیانوسی مایع شناور است؛ اقیانوسی که با حرارت نیروی کشندی، به دلیل نزدیکی آن به مشتری، گرم میشود. با این شرایط، برخی امکان حیات بر اروپا را متصور میدانند. پیشنهادهای بلندپروازانهای نیز برای فرود فضاپیما و حفر یخ داده شده است تا مشخص شود آیا شکلی از حیات در آنجا وجود دارد یا خیر.
کتاب "درآمدی بر نجوم و کیهان شناسی" صفحه ۱۴۳-۱۴۵
The two innermost moons, Io and Europa, are of great interest. Io is the In contrast, Europa, the sixth largest moon in the Solar System with a diameter "Introduction to Astronomy and Cosmology" Page 112-113 |
|