قدر ستاره ای (2) Stellar magnitude
در سال1854، نورمن پاگسون (Norman Pogson) در آکسفورد توانست مقیاس قدر را بهطور کمّی تعریف نماید. او اختلاف پنج قدر (یعنی اختلاف قدر ششم و اول) را دقیقاً برابر با نسبت روشنایی 100 گرفت. اگر نسبت روشنایی اختلاف یک قدر را برابر با R بدانیم، آنگاه ستارۀ قدر پنجم R مرتبه روشنتر از ستاره قدر ششم است. به همین ترتیب ستاره قدر چهارم RxR بار روشنتر از ستاره قدر ششم است و نهایتاً ستارۀ قدر اول RxRxRxRxR بار نورانیتر از ستاره قدر ششم است. از طرفی در تعریف پاگسون حاصل ضرب اخیر باید برابر با 100 شود، بهعبارتی R برابر است با ریشه پنجم 100، یعنی 512/2.
نسبت روشنایی دو ستاره که قدر ظاهری آنها یک واحد اختلاف دارد برابر است با 512/2
پس از این تعریف لازم بود که برای مقیاس قدر نقطۀ مرجع نیز مشخص شود. پاگسون ستاره قطبی را به عنوان ستاره با قدر صفر انتخاب کرد. اما بعدها مشخص شد که این ستاره یک ستارۀ متغیر است و از اینرو ستاره نسرواقع (Vega) به عنوان مرجع انتخاب گردید. (امروزه از سازوکاری پیچیدهتر برای انتخاب مرجع استفاده میشود.)
کتاب "درآمدی بر نجوم و کیهانشناسی" صفحه ۱۷ و ۱۸
The brightness ratio between two stars whose apparent magnitude
differs by one magnitude is 2.512.
Having defi ned the scale, it was necessary to give it a reference point. He initially used Polaris as the reference star, but this was later found to be a variable star and so Vega became the reference point with its magnitude defi ned to be zero. (Today, a more complex method is used to defi ne the reference point.)
"Introduction to astronomy and cosmology" page 5