نجوم و کیهان‌شناسی

... تعریف مورد اتفاق آگوست 2006 سه قسمت داشت:

1)       یک سیاره به­دور خورشید می­گردد.

2)       سیاره به­قدر کافی جرم دارد تا گرانش آن بر استحکامش فائق آمده، تقریباً گرد شود. در این حالت گفته می­شود که در تعادل هیدرواستاتیک^[1] قرار دارد.

3)       سیاره مدار خود را «پاک» کرده است؛ یعنی آنکه تنها جسم با آن اندازه است که در منظومه شمسی و در آن فاصله از خورشید قرار دارد.

دو قسمت اول نسبتاً واضح است، اما قسمت سوم کمتر. معنی آن اساساً این است که نباید هیچ جسم دیگری با اندازه­ای قابل مقایسه، در آن مدار به­دور خورشید گردش کند.

این قسمت سوم بود که عنوان پلوتو را از آن گرقت.

IAU تعریفی نیز برای آنچه که به سیارۀ کوتوله (Planet Dwarf) معروف است وضع کرد. این سیاره­ها دو شرط اول و دوم تعریف سیاره را برآورده می­کنند ولی شرط سوم را خیر. به­علاوه آنها نباید قمر جسم دیگری باشند. بدین ­ترتیب هم­اکنون پلوتو و 2003UB313، که حالا نام اِریس به خود گرفته، دو سیارۀ کوتوله شناخته می­شوند. سیارۀ کوچک سِرِس نیز در تعریف سیارۀ کوتوله جا می­گیرد، بنابراین ما الآن هشت سیاره و سه سیارۀ کوتوله در منظومه شمسی داریم. با گذشت زمان و کشف اجرام بزرگ دیگر در آن­طرف نپتون، احتمال افزایش تعداد سیاره­های کوتوله وجود دارد.